Wat te Doen Tegen Jeuk? 13 Tips voor Verlichting

Jeuk is een van de meest frustrerende sensaties. Je wilt krabben, maar dat maakt het alleen maar erger. Of het nu komt door droge huid, een allergie of iets anders - jeuk kan je gek maken.

In dit artikel ontdek je 13 effectieve tips tegen jeuk en leer je wanneer je naar de dokter moet.

Oorzaken van jeuk

Jeuk (medisch: pruritus) kan vele oorzaken hebben:

Huidaandoeningen

• Droge huid - meest voorkomend
• Eczeem (atopisch)
• Psoriasis
• Netelroos (urticaria)
• Contactallergie

Allergieën

• Voedsel
• Medicijnen
• Huisstofmijt
• Pollen
• Huisdieren

Insectenbeten

• Muggen
• Vlooien
• Bedwantsen
• Wespen/bijen

Infecties

• Schimmels (ringworm, voetschimmel)
• Parasieten (schurft, luizen)
• Waterpokken, gordelroos

Interne oorzaken

• Lever- of nierproblemen
• Schildklierziekte
• Diabetes
• Bloedarmoede

Overig

• Stress
• Zwangerschap
• Medicijnen (bijwerking)
• Warmte/zweten

13 Tips tegen jeuk

1. Koel de huid

Koude verdooft de jeukzenuwes tijdelijk:

Opties:

• Koud kompres (15-20 min)
• Koelgel uit de koelkast
• Koele douche (niet te koud)
• Ijsblokje in doek gewikkeld

Dit geeft direct verlichting.

2. Smeer met vochtinbrengende crème

Droge huid is de meest voorkomende oorzaak:

Beste crèmes:

• Vaseline
• Cetomacrogol crème
• Crèmes met ureum (5-10%)
• Crèmes met ceramiden

Wanneer smeren:

• Direct na het douchen (vochtige huid)
• Minimaal 2x per dag
• Vaker bij droge huid

3. Havermoutbad

Colloïdale havermout verzacht de huid:

Hoe:

1. Maal havermout fijn in blender
2. Los op in lauwwarm bad
3. Weken voor 15-20 minuten
4. Zachtjes drogen, niet wrijven
5. Direct insmeren met crème

4. Gebruik antihistaminica

Bij allergische jeuk of netelroos:

Opties:

• Cetirizine (1x daags, niet slaperig)
• Loratadine (1x daags, niet slaperig)
• Promethazine (bij slaapproblemen door jeuk)

Verkrijgbaar zonder recept bij apotheek/drogist.

5. Corticosteroïdcrème

Bij huidontstekingen en eczeem:

Soorten:

• Licht (hydrocortison 1%) - zonder recept
• Matig/sterk - op recept

Let op:

• Maximaal 2 weken achtereen
• Niet op gezicht of liezen zonder arts
• Dunne laag aanbrengen

6. Niet krabben!

Krabben maakt jeuk erger door de jeuk-krab-cyclus:

Alternatieven:

• Kloppen op de plek
• Knijpen in de huid ernaast
• Koelen in plaats van krabben
• Vingernagels kort knippen
• Katoenen handschoenen 's nachts

7. Draag zachte kleding

Bepaalde stoffen irriteren:

Beste keuzes:

• Katoen - ademend en zacht
• Zijde - hypoallergeen
• Bamboe - antibacterieel

Vermijd:

• Wol (irriteert)
• Synthetische stoffen (warmte)
• Strakke kleding (wrijving)

8. Kort en lauw douchen

Heet water droogt de huid uit:

• Lauwwarm water (niet heet)
• Maximaal 10 minuten douchen
• Milde zeep zonder parfum
• Deppen droog, niet wrijven

9. Bevochtig de lucht

Droge lucht verergert jeuk:

• Luchtbevochtiger gebruiken
• Natte handdoek op verwarming
• Bakjes water bij radiator
• Ideale luchtvochtigheid: 40-60%

10. Vermijd triggers

Ken en vermijd jouw triggers:

Veelvoorkomende triggers:

• Parfum en geur in producten
• Bepaalde waspoeders
• Stof en huisstofmijt
• Bepaalde voedingsmiddelen
• Extreme temperaturen

11. Mentholproducten

Menthol geeft een verkoelend effect:

Opties:

• Mentholcrème of gel
• Calamine lotion
• Aftersun met menthol

De koele sensatie overstemt de jeuk.

12. Aloe vera

Aloe vera kalmeert en hydrateert:

Hoe gebruiken:

• Puur aloe vera gel
• Direct uit de plant (vers)
• Koel in de koelkast voor extra verlichting

13. Ontspan en mindfulness

Stress verergert jeuk:

• Ademhalingsoefeningen
• Meditatie
• Yoga
• Voldoende slaap
• Afleiding zoeken

Wanneer naar de dokter?

Ga naar de huisarts bij:

Direct:

• Jeuk met ademhalingsproblemen (allergische reactie)
• Koorts bij uitslag
• Infectietekenen (pus, rode strepen)

Binnen enkele dagen:

• Jeuk langer dan 2 weken ondanks zelfzorg
• Hele lichaam jeukt zonder zichtbare oorzaak
• Jeuk die slaap verstoort
• Onverklaard gewichtsverlies
• Geelzucht (gele huid/ogen)
• Jeuk na starten nieuw medicijn

Speciale aandacht:

• Ouderen met plotselinge jeuk
• Zwangeren met ernstige jeuk
• Diabetespatiënten

Bij onverklaarde jeuk over het hele lichaam kan de arts bloedonderzoek doen om interne oorzaken uit te sluiten.

Jeuk per oorzaak

Droge huid

• Veel smeren (vette crème)
• Kort, lauw douchen
• Bevochtig de lucht

Eczeem

• Basiscrème + corticosteroïd bij opstoot
• Triggers vermijden
• Mogelijk antihistaminica

Allergische reactie

• Antihistaminica
• Bron vermijden
• Bij ernstig: arts/spoedeisende hulp

Insectenbeten

• Koelen
• Antijeukcrème
• Antihistaminica bij meerdere beten

Schimmels

• Antischimmelcrème
• Droog houden
• Eventueel tabletten via arts

Conclusie

Jeuk is vervelend maar meestal goed te behandelen:

1. Koelen - geeft direct verlichting
2. Smeren - vochtige huid jeukt minder
3. Niet krabben - doorbreek de cyclus
4. Antihistaminica - bij allergische jeuk
5. Triggers vermijden - ken je huid

Bij aanhoudende jeuk of alarmsymptomen: raadpleeg je huisarts.

Dit artikel vervangt geen medisch advies. Bij twijfel of aanhoudende klachten, raadpleeg een arts.